Sinds de volledige liberalisering van de elektriciteitsmarkt in 2003 in het Vlaams Gewest en in 2007 in het Waals en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is de prijs voor alle consumenten uit verschillende onderdelen opgebouwd:
De energieprijs
Dit is de prijs van het product zelf. Deze prijs vertegenwoordigt de productiekostprijs waaraan de marge van de leverancier moet worden toegevoegd; dit is het enige onderdeel van de prijs waar de concurrentie zich laat gelden.
De transmissietarieven
Dat zijn de kosten voor aansluiting op het transmissienet, voor het gebruik ervan en voor het gebruik van de ondersteunende diensten. Deze tarieven worden door transmissienetbeheerder ELIA voorgesteld en worden ter goedkeuring voorgelegd aan de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas, de CREG. De nadere regels voor het bepalen van de tarieven zijn vastgelegd door het koninklijk besluit van 8 juni 2007 betreffende de regels met betrekking tot de vaststelling van en de controle op het totaal inkomen en de billijke winstmarge, de algemene tariefstructuur, het saldo tussen kosten en ontvangsten en de basisprincipes en procedures inzake het voorstel en de goedkeuring van de tarieven, van de rapportering en kostenbeheersing door de beheerder van het nationaal transmissienet (BS 29.06.2007). De transmissietarieven kunnen geraadpleegd worden op de website van de CREG of van ELIA.
De distributietarieven
Dat zijn de kosten voor aansluiting op de distributienetten, voor het gebruik ervan en voor het gebruik van de ondersteunende diensten. Elke distributienetbeheerder moet zijn tarievenvoorstel ter goedkeuring voorleggen aan de CREG. De nadere regels voor het bepalen van de tarieven zijn vastgelegd door het koninklijk besluit van (02.09.2008) betreffende de regels met betrekking tot de vaststelling van en de controle op het totaal inkomen en de billijke winstmarge, de algemene tariefstructuur, het saldo tussen kosten en ontvangsten en de basisprincipes en procedures inzake het voorstel en de goedkeuring van de tarieven, van de rapportering en kostenbeheersing door de beheerders van de distributienetten voor elektriciteit (BS 12.09.2008). De tarieven van de distributienetbeheerders onderling zijn verschillend omdat elke beheerder andere kosten heeft. De lijst van de distributienetbeheerders staat op de website van de gewestelijke reguleringsoverheden voor elektriciteit en voor gas. Dat zijn BRUGEL, in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de VREG in het Vlaamse Gewest en de CWAPE in het Waalse Gewest.
De taksen, bijdragen en extra belastingen
De federale en gewestelijke overheden hebben tal van supplementen vastgesteld.
Op federaal niveau:
de btw van 21%,
de bijdrage op de energie, bepaald door de wet van 22 juli 1993 tot instelling van een bijdrage op de energie ter vrijwaring van het concurrentievermogen en de werkgelegenheid (BS 29.07.1993) en gewijzigd door de programmawet van 27 december 2005 (BS 30.12.2005),
de federale bijdrage vastgesteld door artikel 21bis en 21ter van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt, gewijzigd inzonderheid door de wet van 20 juli 2005 (BS 29.07.2005), en door het koninklijk besluit van 24 maart 2003 tot bepaling van de nadere regels betreffende de federale bijdrage tot financiering van sommige openbare dienstverplichtingen en van de kosten verbonden aan de regulering van en controle op de elektriciteitsmarkt (BS 28.03.2003).
de federale bijdrage ingesteld tot compensatie van de inkomstenderving van de gemeenten ingevolge de liberalisering van de elektriciteitsmarkt ingesteld door artikel 22bis van de wet van 29 april 1999 betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt, ingevoegd door de programmawet van 27 december 2004 (BS 31.12.2004) en gewijzigd bij de wet van 20 juli 2006 (BS 28.07.2006) en bij het koninklijk van 20 april 2005 tot bepaling van de toewijzingsmodaliteiten van de federale bijdrage ingesteld tot compensatie van de inkomstenderving van de gemeenten ingevolge de liberalisering van de elektriciteitsmarkt (BS 17.05.2005).
op gewestelijk niveau bestaan er tal van extra belastingen bestemd voor de financiering van de openbare diensverplichtingen (financiering van de gewestelijke reguleringsoverheid, rationeel energiegebruik, hernieuwbare energie, …) en de heffingen voor het gebruik van het openbare domein.
Om een prijsvergelijking uit te voeren kunnen de eindafnemers die aangesloten zijn op het distributienetwerk gebruik maken van prijssimulatoren die geraadpleegd kunnen worden op de websites van de gewestelijke reguleringsoverheden voor elektriciteit en gas (BRUGEL in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de VREG in het Vlaams Gewest en de CWAPE in het Waals Gewest).
Bron: FOD Economie