Onze energiefactuur dreigt nog maar eens duurder te worden, omdat de prijzen vanaf volgend jaar maandelijks mogen worden geïndexeerd op basis van de beursprijs en andere parameters. Daarmee schrapt de federale regering een omstreden maatregel van de regering-Di Rupo.
Uw energiefactuur bestaat uit verschillende componenten. Naast de basiskostprijs voor energie komen daar nog tal van taksen, heffingen en distributiekosten bij: de zogeheten gereguleerde kosten. Die maken tot ruim 60 procent uit van de totale energiefactuur. De ‘echte’ energieprijs is dus maar goed voor 30 tot 40 procent van wat u betaalt. En die effectieve energieprijs ligt sinds 2012 aan banden door de invoering van het vangnetmechanisme. Die maatregel van de regering-Di Rupo bevroor de geldende energiecontracten van de producenten.
Uit de jongste analyse van de energieregulator CREG blijkt dat dit een gunstige impact had op de energieprijs. De prijs die Belgische gezinnen betalen voor de elektriciteit zelf is daardoor 7 procent lager dan in de buurlanden. Ook kmo’s betalen bijna evenveel als hun collega’s in de buurlanden.
Voor alle duidelijkheid: het gaat hier om de energiecomponent van elektriciteit. Als wordt gekeken naar de totale factuur, dan betalen gezinnen in België fors meer dan de gezinnen en bedrijven in de buurlanden.
En het ziet ernaar uit dat dit nog meer wordt. Het vangnetmechanisme loopt eind dit jaar af. Vanaf dan mogen energiebedrijven hun prijzen weer laten aansluiten op de energiebeurzen en hun prijzen maandelijks indexeren. “Dat is bepaald in het regeerakkoord”, bevestigt de woordvoerster van minister van Energie Marie-Christine Marghem (MR). “De minister wil via de CREG wel de prijzen opvolgen.”
Dat door het lossen van het vangnetmechanisme de energieprijs automatisch gaat stijgen is geen zekerheid, beweert de woordvoerster. “Er zijn door de CREG geen marktverstorende elementen aangetroffen, en als de concurrentie volop speelt is er geen reden om aan te nemen dat de prijs gaat stijgen.” Het lossen van het mechanisme geeft de producenten wél de ruimte om hun prijs op te trekken, al zijn de energiebeurzen waarop ze zich baseren wel erg volatiel.
‘Verkeerd principe’
Blijft de vraag: waarom een systeem schrappen dat in de praktijk zijn nut bewijst en niet marktverstorend werkt? “Omdat het nefast is voor het investeringsbeleid van de energieproducenten”, zegt André Jurres, onafhankelijk energiespecialist. “De regering wilde iets doen aan de stijgende factuur, en ze heeft voor de makkelijke weg gekozen. Met als gevolg dat de producenten hun marges zagen dalen. Men heeft de vrije markt aan banden gelegd, maar de eigen heffingen rustig laten oplopen.”
Werkgeversfederatie VBO zit een beetje tussen hamer en aambeeld. Enerzijds wil ze een lagere energiefactuur voor de bedrijven, tegelijk zijn ze pro vrije markt, en dus tegen het vangnetmechanisme. Olivier Van der Maren (VBO): “Het huidige mechanisme is een vorm van een verregaande prijsregulering en vormt een belemmering voor de vrije concurrentie. Ook Europa dringt aan op het afschaffen.” Volgens Van der Maren zijn er geen directe indicaties dat er sprake zal zijn van prijsstijgingen.
Op het kabinet van de Vlaamse minister van Energie Bart Tommelein (Open Vld) kijkt men met lede ogen naar het federale besluit. “Ieder zijn bevoegdheid.”
Bron: De Morgen, 17 oktober 2017
