Grote afnemers van elektriciteit in Vlaanderen worden binnenkort verplicht om zonnepanelen te plaatsen. De eerste installaties onder deze verplichting moeten uiterlijk op 30 juni 2025 in dienst genomen worden. Afnamepunten met een afgenomen bruto-hoeveelheid elektriciteit van meer dan 1 GWh op jaarbasis vanaf 2021 vallen binnen de scope van de verplichting. Voor publieke organisaties ligt de afnamedrempel lager op 250 MWh vanaf 2021 en 100 MWh vanaf 2026.
De verplichting geldt voor afnamepunten waar vanaf 2021 op jaarbasis 1000 MWh of meer stroom afgenomen wordt van het net, dit zijn ongeveer 2500 afnamepunten.
Als publieke organisaties de enige eigenaar, erfpachter of opstalhouder zijn van de gebouwen achter het afnamepunt dan ligt deze afnamedrempel lager, en werd ze verlaagd ten opzichte van de 1e principiële goedkeuring: de afnamedrempel ligt op 250 MWh elektriciteitsafname vanaf 2021 en wordt verder verlaagd naar 100 MWh elektriciteitsafname vanaf 2026. Er is op dit moment geen sprake van een verlaging van de afnamedrempel voor andere grote afnamepunten.
De verplichting om te investeren wordt opgelegd aan de eigenaars, opstalhouders of erfpachters van de gebouwen aangesloten op de afnamepunten. Dit zijn niet noodzakelijk de afnemers op het betreffende afnamepunt. Als er verschillende eigenaars, erfpachters of opstalhouders van de gebouwen zijn, zijn ze “in solidum” gehouden om aan de verplichting te voldoen.
Hoeveel zonnepanelen moeten er geplaatst worden?
De basis-verplichting zou gefaseerd ingevoerd worden, al kan het interessant zijn om meteen aan de voorwaarden van 2035 te voldoen:
- Vanaf 30 juli 2025: minimaal 12,5 Wp per m2 dakoppervlakte (+/- 10% dakoppervlakte)
- Vanaf 1 januari 2030: minimaal 18,75 Wp per m2 dakoppervlakte
- Vanaf 1 januari 2035 minimaal 25 Wp per m2 dakoppervlakte
Onder volgende voorwaarden wordt de verplichting gereduceerd:
- Het vermogen mag beperkt worden tot 35% van de jaarafname (op basis van 900 vollasturen): per GWh jaarafname moet er midden 2025 dus maar 389 kWp geplaatst zijn.
Let op: wanneer gebruik gemaakt wordt van deze vermogensbeperking en het jaarverbruik stijgt zullen er mogelijks panelen bijgeplaatst moeten worden. - Wanneer een netstudie door de netbeheerder het maximaal aansluitbaar injectievermogen beperkt, mag het aantal zonnepanelen beperkt worden tot een ratio van 0,7 kVA/kWp (ongeveer 1,429 kWp/kVA).
- Voor dakoppervlaktes die voor meer dan 25% lichtdoorlatend zijn (zoals serres), wordt enkel de niet-lichtdoorlatende oppervlakte in rekening gebracht.
Er kan ook geïnvesteerd worden in windprojecten of bio-WKK (die geen biomethaan verbruikt) die een equivalente hoeveelheid elektriciteitsproductie opwekken. Om het noodzakelijke nominaal vermogen van windturbine of bio-WKK te bepalen wordt uitgegaan van 900 vollasturen en het piekvermogen voor PV en 2610 vollasturen voor wind en 8150 vollasturen voor bio-WKK. Bij windturbines telt niet enkel de plaatsing van een nieuwe windturbine, maar ook de repowering van een bestaande windturbine. In dat laatste geval telt enkel het extra nominaal vermogen mee.
Waar mogen de zonnepanelen geplaatst worden?
1) Eigen site
De zonnepanelen mogen geplaatst worden op gebouwen, marginale gronden, carports of fietsenstallingen op de eigen site. Ook drijvende zonnepanelen op de eigen site zijn toegelaten.
Grondgebonden PV-installaties die niet op marginale gronden geplaatst werden kunnen niet rechtstreeks gebruikt worden om aan de verplichting te voldoen. Ze kunnen wel gebruikt worden om de bruto-jaarafname (en mogelijks indirect de hoogte van de verplichting) te reduceren.
Er kan ook geïnvesteerd worden in windprojecten of bio-WKK (die geen biomethaan verbruikt), deze moeten geplaatst worden achter hetzelfde afnamepunt waarop de geldende afnamedrempel overschreden is. Hierbij is het belangrijk dat de windprojecten of bio-WKK na 1 januari 2023 in dienst genomen worden.
2) Meerdere eigen sites
Voor bedrijven die meerdere eigen sites hebben (dus de eigenaar, erfpachter, opstalhouder van de gebouwen aangesloten op het afnamepunt dat de afnamedrempel overschrijdt is ook eigenaar van een andere site) is het mogelijk om aan deze verplichting te voldoen door deze zonnepanelen op één
van de andere sites in het Vlaamse Gewest te plaatsen. Ook hier mogen de zonnepanelen geplaatst worden op gebouwen, marginale gronden, carports of fietsenstallingen op die andere eigen site. Ook drijvende zonnepanelen op die andere eigen site zijn toegelaten. Ook hier moeten de zonnepanelen na 1 januari 2023 in dienst genomen worden.
Merk op: PV-projecten die via een directe lijn die de eigen site overschrijdt verbonden zijn met het afnamepunt kunnen enkel gebruikt worden om aan de verplichting te voldoen wanneer deze geïnstalleerd zijn op een van de eigen sites.
Een investering in windprojecten of bio-WKK (die geen biomethaan verbruikt) op één van de andere eigen sites komt niet in aanmerking om te voldoen aan de verplichting.
3) Via participatie
Het is ook mogelijk om financieel bij te dragen aan een PV-project dat in het Vlaamse Gewest ligt en vanaf 1 januari 2023 in dienst werd genomen.
De participatie gebeurt in een organisatie (lees: vennootschap) die projecten tot het plaatsen van nieuwe zonnepanelen, het bouwen van nieuwe windturbines, het plaatsen van een windturbine (nieuw of repowering) of het plaatsen van een nieuwe warmte-kracht-installatie (op biomassa of biogas dat geen biomethaan betreft) tot doel heeft. Er zijn op dit moment geen beperkingen qua type projecten met zonnepanelen opgenomen in het besluit. Grondgebonden PV-projecten die niet op marginale gronden gelegen zijn worden op dit moment niet uitgesloten, al zal dit bij de finale goedkeuring of een volgend besluit mogelijks nog aangepast worden.
De participant moet een minimale bijdrage doen aan een organisatie die investeert in projecten die in het Vlaams Gewest gelegen zijn, waarbij deze minimale bijdrage bepaald wordt op basis van de piekvermogens die aan hem toegewezen worden via een participatie-overeenkomst:
- 800 euro per kWp verplichting als de participatieovereenkomst aangegaan werd voor 1 juli 2025
- 750 euro per kWp verplichting als de participatieovereenkomst aangegaan werd tussen 1 juli 2025 en 1 januari 2030
- 700 euro per kWp verplichting als de participatieovereenkomst aangegaan werd na 1 januari 2030
Voor elke participatie zal de eigenaar, erfpachter of opstalhouder een participatie-overeenkomst moeten voorleggen aan VEKA, met een uniek nummer. Het piekvermogen om aan de verplichting te voldoen kan maar één keer gebruikt worden om aan de verplichting te voldoen. VEKA kan nadere regels vastleggen voor de uitvoering en controle van de participatie.
De minimale bijdrage moet niet volledig geïnvesteerd worden in het project dat gebruikt wordt om aan de verplichtingen te doen: de vennootschap kan het geïnvesteerde kapitaal ook gebruiken om te investeren in andere projecten, zolang deze ook in het Vlaams Gewest gelegen zijn. Daarnaast mag de vennootschap ook met ander kapitaal andere activiteiten uitvoeren, zoals investeringen in energieprojecten in een ander Gewest.
Er worden op dit moment ook geen verdere eisen gesteld aan de organisatie waarin geïnvesteerd kan worden: dit zou dus bijvoorbeeld kunnen gebeuren via een participatie in de project-vennootschap die het project financiert als de project-ontwikkelaar die aandeelhouder is van het project. Hierbij is het niet toegestaan dat de participatie gedurende de eerste vijftien jaar vervreemd wordt.
Next steps
Dit verzamelbesluit werd voor een 2e keer principieel goedgekeurd. Een aantal elementen (contacteren eigenaars/verbruikers, handhaving, …) zijn op dit moment nog niet volledig in detail uitgewerkt en kunnen in een volgende fase nog verder geconcretiseerd worden.
Na het vastleggen van de nodige rechtsgrond in het Energiedecreet en na advies van Raad van State op de ontwerpteksten van dit verzamelbesluit verwachten wordt een definitieve goedkeuring van de grote lijnen verwacht.
Meestal worden er weinig aanpassingen gemaakt na advies van raad van state. Indien de Vlaamse Regering nog wijzigingen beslist ten opzichte van wat hier wordt vermeld, bijvoorbeeld voor participatie in grondgebonden PV en de uitzondering op basis van elektriciteitsverbruik, berichten we u hierover via een nieuwsflits. Het kan ook zijn dat deze wijzigingen via een volgend verzamelbesluit doorgevoerd worden.
Bron: PV Vlaanderen nieuwsflits 2022/58, 9 november 2022
Hoe Futech je kan ontzorgen
Futech is een expert in het plaatsen van zonnepanelen, en meer specifiek in de industriële sector. Wij geloven dan u een zonnepanelenproject voor bedrijven niet enkel interessant is om te voldoen aan deze verplichting, maar ook energiebesparend kan werken. Daar komt ook nog eens bij dat uw organisatie milieubewuster wordt, wat beter is voor het klimaat en de maatschappij.
Futech werkt vanuit een ingenieursbenadering, waardoor kwaliteit voor ons op de eerste plaats komt. We werken enkel met de meest kwaliteitsvolle materialen en bieden een volledige service van A tot Z!
Voldoen aan de verplichting, zonder investering? Bekijk dan zeker eens onze huurformule voor bedrijven! Hierbij wordt de installatie gratis geplaatst, en geniet u 20 jaar lang van een vaste energieprijs.
