In het streven naar klimaatneutraliteit moet Vlaanderen een voortrekkersrol spelen door CO2 uit de atmosfeer af te vangen en te hergebruiken of op te slaan. Dat kondigt Vlaams minister van Energie Zuhal Demir aan in een visienota rond Carbon Capture Utilisation and Storage, kortweg CCUS. “Het gaat om een innovatieve technologie die wij als deel van de klimaatoplossing beschouwen.”
CCUS als deel van de klimaatoplossing
CCUS is een belangrijke klimaatmaatregel voor de industrie. Bij deze technologie wordt in de eerste plaats CO2 afgevangen bij industriële processen. Na opzuivering wordt de CO2 als grondstof verwerkt in producten (CCU), wat overblijft wordt via een schip of een pijpleiding getransporteerd, met het oog op de permanente opslag in de geologische ondergrond (CCS).
In navolging van gezaghebbende internationale organisaties zoals het internationaal Energie Agentschap en het VN-klimaatpanel IPCC, ziet Vlaanderen CCUS als een deel van de oplossing om de ambitieuze klimaatdoelstellingen te halen. Vlaanderen beschikt over de knowhow om de CCUS-technologie te ontwikkelen en toe te passen. Bovendien herbergt Vlaanderen verschillende industriële bedrijven en havens van wereldformaat op een kleine oppervlakte, waardoor we het CO2-transport efficiënt kunnen organiseren.
Al grootschalige projecten in ontwikkeling
In Vlaanderen zijn er al verschillende grootschalige projecten in ontwikkeling, zoals de Steelanol technologie bij Arcelor Mittal en het ambitieuze CCUS-plan van Antwerp@C in de Antwerpse Haven. Vorige week nog maakte de Europese Commissie bekend dat het Antwerpse Kairos@C-project geselecteerd werd voor financiering vanuit het Europese Innovatiefonds. Het potentieel van CCUS bij de grote industriële processen wordt geschat op 12,4 Mton CO2.
Maatregelen om de uitrol van CCUS te versnellen
Tegelijk blijven er belangrijke uitdagingen voor de ontwikkeling van de CCUS-technologie, waar minister Demir een belangrijke rol ziet voor de overheid om drempels weg te werken. Naast de mogelijkheden voor hergebruik van CO2 moeten we voor de opslag van CO2 naar het buitenland kijken, omdat er in Vlaanderen geen realistisch potentieel voor definitieve opslag bestaat. Daarnaast is er ook nood aan de verdere ontwikkeling van afvang-technologieën tegen een competitieve kostprijs en aan de uitbouw van geschikte infrastructuur voor het transport van CO2.
Om het potentieel van CCUS in Vlaanderen verder te realiseren, zet de Vlaamse Regering daarom in op verschillende actiepunten.
- Er wordt werk gemaakt van de uitbouw van geschikte CCUS-infrastructuur, waarbij ook het regelgevend kader voor het transport van CO2 nog beter wordt uitgewerkt. Dit is een Vlaamse bevoegdheid.
- Vlaanderen ondersteunt specifiek de ontwikkeling van een CCUS backbone in de havengebieden. We richten hiervoor een taskforce CCUS infrastructuur op, bestaande uit experten, relevante spelers en infrastructuurbouwers om de infrastructuurnoden voor CO2-netwerken in kaart te brengen binnen het kader van het industrieel transitieprogramma.
- We zetten in op het transport via pijpleidingen van CO2 als belangrijke schakel in een duurzame energietransitie, tussen industriële clusters en havens zowel binnen Vlaanderen als in samenwerking met buurlanden. In overleg met de bevoegde overheden en pijpleidingbedrijven verkennen we de relevante tracés en bekijken hoe de bestaande infrastructuur kan hergebruikt of omgevormd worden.
- Verder wordt de samenwerking met CCUS pionierslanden als Noorwegen en Nederland uitgebouwd.
Vlaams minister van Energie Zuhal Demir reageert enthousiast: “Enkele weken terug hebben we op de Klimaatministerraad ambitieuze maatregelen genomen om de broeikasgasemissies te verminderen, met de focus op de gebouwen- en transportsector. Ik verwacht echter dat alle sectoren hun steentje bijdragen in de klimaatinspanning: ook de industrie- en de energiesector. Vanuit de Vlaamse Regering willen we de industrie bij deze uitdaging helpen. Vandaag effenen we het pad voor één van de meest beloftevolle technologieën met name de afvang, het hergebruik of de opslag van CO2 of CCUS. Het gaat om een innovatieve technologie die wij als deel van de klimaatoplossing beschouwen.”
Bron: Zuhaldemir.be, 14 december 2021