Nu de energietransitie zich versneld doorzet, worden netbeheerders geconfronteerd met toenemende elektrificatie en meer lokale productie. Daardoor is er nood aan oplossingen om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen. Zo wordt er veel heil verwacht van flexibiliteit, waarbij energieprocessen actiever worden gestuurd.
“Als we fossiele brandstoffen willen uitfaseren, betekent dit dat ons elektriciteitsverbruik met ongeveer een factor drie gaat toenemen”, weet Frederik Loeckx, Managing Director bij Flux50. “Denk bijvoorbeeld maar aan elektrische wagens en warmtepompen die worden geïntroduceerd. Als we meer elektriciteit verbruiken, moeten we uiteraard meer stroom transporteren via het Fluvius- en het Elia-netwerk. Dit kan je vergelijken met een autosnelweg. Als je daar drie keer zoveel wagens over probeert te krijgen, ga je een opstopping krijgen. Datzelfde fenomeen zou zich kunnen voordoen op het elektriciteitsnetwerk.”
Verbruik op aanbod afstemmen
Het begrip flexibiliteit kan hier een oplossing aan bieden. “Flexibiliteit houdt in dat je het verbruik gaat afstemmen op het aanbod”, weet Loeckx. “Denk bijvoorbeeld maar aan een burger die zijn elektrische wagen gaat opladen op het moment dat er veel productie aan zonne-energie is. Ofwel op het moment dat het net het aankan, bijvoorbeeld tijdens de nachtelijke uren.”
“In het geval van de industrie zien we heel veel koel- of verwarmingsprocessen die aanschakelen op het moment dat er voldoende elektriciteit aanwezig is. Zo kan je bijvoorbeeld koelen tot -23 graden in plaats van tot -18 graden zonder dat je daarmee een productieprobleem veroorzaakt.”
Investeringen beperken
“Flexibiliteit is één van de alternatieve oplossingen om de impact van elektrificatie op de piekbelasting, en de bijhorende investeringsbehoefte, te beperken. Vanuit een maatschappelijk standpunt is het de bedoeling om de bijkomende investeringen voor de periode 2030-2050 te beperken door het gebruik van flexibiliteit”, weet Lieven Degroote, Afdelingshoofd Netwerkontwikkeling bij Fluvius. “Verder is het ook een oplossing voor een industriële klant om sneller een aansluiting te krijgen op het Fluvius net, omdat deze een flexibel profiel heeft en zo de vrije ruimte in het net kan gebruiken zonder impact te hebben op de piek van de netbelasting.”
Flexmarkt
De uiteindelijk ambitie van Fluvius is het opzetten van een Flexmarkt, een nieuw energiesysteem waaraan niet enkel bedrijven maar ook particulieren zullen kunnen deelnemen. “Dit energiesysteem houdt in dat ons netwerk meer gedigitaliseerd wordt en dat dit is uitgerust met automatische applicaties. Hierdoor zullen we de nood aan flexibiliteit beter kunnen inschatten en de data beter kunnen inzetten voor exploitatienoden, alsook voor de marktwerking die daaruit voorkomt.”
Maar wat betekent dit nu concreet voor de eindklant? “Deze zal zijn flexibele toepassingen zoals zijn elektrisch voertuig, elektrische boiler, warmtepomp,.. kunnen inzetten in verschillende markten waaronder de Flexmarkt.”
Interactiever verhaal
Door flexibiliteit in te bouwen kunnen zware investeringen in het versterken van de elektriciteitsnetten vermeden worden. Tegelijkertijd zal het ook helpen om de toekomst van de hernieuwbare energiesector te garanderen. “Het belang van flexibiliteit voor de sector is dat je een veel interactiever verhaal krijgt tussen producenten, consumenten en de netbeheerder als tussenpersoon”, weet Guy Vandendungen van sectorfederatie PV Vlaanderen.
“Vandaag stellen we vast dat we meer en meer inzetten op innovatie. Hierdoor zorgen we ervoor dat er niet alleen technische producten maar ook meer en meer digitale oplossingen komen. Je krijgt met andere woorden een volledige digitale laag bovenop de klassieke assets, die ervoor gaan zorgen dat je productie en consumptie quasi in real-time met elkaar kan koppelen.”
Fluvius onderzoekt momenteel de mogelijkheden van energiesturing op het distributienet. De netbeheerder maakte de specificaties ter goedkeuring over bij energieregulator VREG. “Eenmaal we de goedkeuring hebben, is de het de bedoeling om verschillende lokale markten op te zetten waar we flexibiliteit gaan aankopen. Daarna is het de bedoeling om de ervaringen uit onze eerste stappen te gebruiken om deze markt te laten evolueren.”
