De Vlaamse regering heeft het Flexibiliteitsplan 2025 goedgekeurd. Met 20 concrete acties wil Vlaanderen de evolutie inzetten naar een flexibeler en decentraal energiesysteem dat moet leiden tot lagere kosten.
‘Een verdere groei van hernieuwbare energiebronnen zoals wind- en zonne-energie en de elektrificatie van warmte en transport zijn belangrijk in de strijd tegen klimaatverandering, voor een betere luchtkwaliteit én om minder afhankelijk te worden van fossiele energie’, stelt minister Demir van Energie. ‘Om de groei en verdere elektrificatie mogelijk te maken zullen er niet alleen investeringen nodig zijn in wind, zon en het elektriciteitsnet, maar er is ook nood aan meer flexibiliteit, het afstemmen van vraag en aanbod van elektriciteit. Zo zal flexibiliteit de systeemkosten verlagen, waar burgers en bedrijven de voordelen van ondervinden.’
Zonnepaneelinstallaties
‘We hebben flexibiliteit nodig om de toename van hernieuwbare energie te integreren in het distributienet zonder dat we problemen veroorzaken’, vervolgt Demir. ‘Bijvoorbeeld tijdens een zonnige periode waarin alle pv-installaties op hetzelfde moment volop elektriciteit produceren, terwijl de lokale vraag naar elektriciteit beperkt is. Maar ook omgekeerd, als iedereen ’s avonds thuiskomt en elektrisch begint te koken, verwarmen of zijn elektrische wagen oplaadt, is er een grote piekvraag naar elektriciteit terwijl er niet altijd een hernieuwbaar aanbod is.’ , aldus Demir.
Een flexibel energiesysteem verlaagt volgens de minister de kosten en de CO2-uitstoot, en dus ook de energiefactuur van de consument, door extra investeringen te beperken in productiecapaciteit en het elektriciteitsnetwerk. Netbeheerder Fluvius berekende in zijn investeringsplan 2023-2032 dat de bijkomende kost van de energietransitie voor het netbeheer in Vlaanderen zou oplopen tot 6 miljard euro tegen 2050 en dit bovenop de reeds voorziene investeringsbudgetten. ‘Zonder flexibiliteit wordt de investeringskost in de distributienetten richting 2050 nog hoger’, aldus Demir.
De 20 concrete acties uit het flexibiliteitsplan
Het Flexibiliteitsplan 2025 bevat 20 nieuwe acties rond de thema’s onderzoek, communicatie en sensibilisering, regelgeving en beleid, data en indicatoren, Vlaamse Overheid, innovatie en opleiding en standaardisatie en cybersecurity.
Batterijen en zonnepanelen
Leveranciers en installateurs van batterijen, warmtepompen, warmtepompboilers en zonnepaneelinstallaties worden ondersteund om bij klanten de nadruk te leggen op flexibele mogelijkheden die ondersteund worden door de digitale meter, zoals een automatische sturing van de thuisbatterij waarbij bijvoorbeeld het verhogen van zelfverbruik wordt gecombineerd met een dynamisch prijscontract, piekbeheer of het leveren van flexibiliteitsdiensten zoals balanceringsdiensten aan Elia. Batterijen moeten daarbij ook een volwaardig alternatief voor dieselaggregaten op bouwplaatsen of festivals.
Elektrische auto’s
Drempels zullen worden weggewerkt voor slim en bidirectioneel laden van elektrische voertuigen. Op die manier kan je de elektriciteit van je elektrisch voertuig gebruiken om thuis te koken of TV te kijken. Het plaatsen van laadinfrastructuur in gemeenschappelijke garages van appartementsgebouwen wordt vereenvoudigd en verduidelijkt.
Digitale meter
Via Mijn Fluvius, de Woningpas en de Gebouwenpas wordt veel meer informatie ontsloten over de netaansluiting bij je thuis. Kwartierwaarden voor elektriciteit via de digitale meter worden de standaard waardoor veel meer inzicht in het energieverbruik mogelijk is.
Voorbeeldrol overheid
De Vlaamse overheid pakt ook een voorbeeldrol: pompen in gemalen op waterlopen worden ook gestuurd op basis de ogenblikkelijke energieprijs, in de stelplaatsen van de Lijn wordt bekeken op welke manier de elektrische bussen zo slim mogelijk geladen kunnen worden en welk flexibiliteitspotentieel hierin schuilt om diensten aan het net te leveren.
