Het IEA brengt zijn rapport dit jaar uit in aanloop naar de Klimaatconferentie van Glasgow (COP26). Deze conferentie van de Verenigde Naties over klimaatverandering zou eigenlijk vorig jaar november al plaatsvinden, maar werd uitgesteld vanwege de coronapandemie. Met meerdere scenario’s en casestudies legt de World Energy Outlook uit wat er op het spel staat, in een tijd waarin volgens het IEA ‘een goed geïnformeerd debat over energie en klimaat belangrijker is dan ooit’.

Nieuwe energie-economie

​De onderzoekers van het IEA stellen dat over de hele wereld een nieuwe energie-economie floreert naarmate wind- en zonne-energie, elektrische voertuigen en andere CO2-arme technologieën opkomen. De nieuwe World Energy Outlook maakt echter duidelijk dat de vooruitgang op het gebied van schone energie nog steeds veel te traag is om de wereldwijde uitstoot te laten dalen naar netto 0, wat de noodzaak benadrukt van een onmiskenbaar signaal van ambitie en actie van regeringen tijdens de conferentie in Glasgow.

2 extra scenario’s

Naast het scenario voor netto 0-emissies tegen 2050 – het Net Zero Scenario – verkent het rapport 2 extra scenario’s om inzicht te krijgen in hoe de wereldwijde energiesector zich de komende 3 decennia kan ontwikkelen en wat de bijbehorende implicaties zouden zijn. Het vierde scenario in het rapport is het Sustainable Development Scenario dat de belangrijkste energiegerelateerde doelstellingen van de Verenigde Naties (VN) nastreeft en in 2070 tot een wereldwijde netto-uitstoot van 0 CO2 zal leiden.

Stated policies scenario

Het scenario van het aangekondigde beleid – het Stated Policies Scenario – vertegenwoordigt een pad dat is gebaseerd op de energie- en klimaatmaatregelen die overheden tot nu toe hebben genomen, evenals op specifieke beleidsinitiatieven die in ontwikkeling zijn. In dit scenario wordt bijna de gehele netto-groei van de energievraag tot 2050 opgevangen door energiebronnen met lage emissies, maar de jaarlijkse emissies blijven dan nog steeds rond het huidige niveau. Als gevolg hiervan stijgen de wereldwijde gemiddelde temperaturen nog steeds en zullen ze in 2100 2,6 graden gestegen zijn.

The announced pledges scenario

Het scenario van de aangekondigde toezeggingen – The Announced Pledges Scenario – schetst een pad waarin de tot nu toe door overheden aangekondigde netto 0-emissietoezeggingen tijdig en volledig worden uitgevoerd. In dit scenario piekt de vraag naar fossiele brandstoffen in 2025 en daalt de wereldwijde CO2-uitstoot met 40 procent in 2050. Alle sectoren zien een daling, waarbij de elektriciteitssector veruit de grootste levert. De wereldwijde gemiddelde temperatuurstijging in 2100 komt in dit scenario uit op ongeveer 2,1 graden Celsius.

Vraag naar olie

De onderzoekers van het IEA melden ook een historisch moment: voor het eerst in de geschiedenis daalt in alle voor de World Energy Outlook onderzochte scenario’s de vraag naar olie, hoewel de timing en snelheid van de daling sterk varieert.
Als alle vandaag de dag aangekondigde klimaattoezeggingen worden nagekomen, zou de wereld tegen 2050 echter nog steeds 75 miljoen olievaten per dag verbruiken, waar dat vandaag de dag 100 miljoen olievaten per dag zijn. In het Net Zero Scenario zouden per dag in 2050 nog 25 miljoen olievaten gebruikt worden.

Meer dan verdrievoudigen

‘De klimaattoezeggingen van vandaag zouden resulteren in slechts 20 procent van de emissiereducties die tegen 2030 nodig zijn om de wereld op weg te helpen naar netto 0 uitstoot in 2050’, stelt Fatih Birol, uitvoerend directeur van het IEA. ‘Om dat doel te bereiken, moeten investeringen in projecten en infrastructuur voor schone energie de komende 10 jaar meer dan verdrievoudigen. Ongeveer 70 procent van die extra uitgaven moet gebeuren in opkomende en zich ontwikkelende economieën, waar financiering schaars is en kapitaal tot 7 keer duurder blijft dan in de leidende economieën.’

Turbulentie op energiemarkt

Birol waarschuwt ook voor het dreigende risico van meer turbulentie voor de wereldwijde energiemarkten. ‘We investeren niet genoeg om aan toekomstige energiebehoeften te voldoen en de onzekerheden vormen de basis voor een volatiele periode die voor ons ligt. De manier om deze mismatch aan te pakken, is duidelijk: een grote stimulans voor investeringen in schone energie, voor alle technologieën en alle markten, en dat moet snel gebeuren.’

Aandeel elektriciteit groeit snel

Het aandeel van elektriciteit in het wereldwijde eindverbruik van energie is de afgelopen decennia gestaag gestegen en staat nu op 20 procent. In het Net Zero Scenario is elektriciteit in 2050 goed voor ongeveer 50 procent van het finale eindverbruik van energie.
De opkomst van elektriciteit vereist een parallelle toename van het aandeel van de energiegerelateerde investeringen. Sinds 2016 zijn de wereldwijde investeringen in de elektriciteit consequent hoger dan in de olie- en gasvoorziening. Hoe sneller de transitie naar schone energie verloopt, hoe groter deze kloof wordt, en als gevolg daarvan wordt elektriciteit ‘de centrale arena’ voor energiegerelateerde financiële transacties. In het Net Zero Scenario zijn de investeringen in elektriciteitsopwekking en -infrastructuur in 2030 6 keer zo hoog als in de olie- en gasvoorziening.

De benodigde investeringen creëren volgens het IEA dan ook enorme economische kansen. Het succesvol nastreven van netto 0 uitstoot zou tegen 2050 een markt creëren voor windturbines, zonnepanelen, lithium-ionbatterijen, elektrolysers en brandstofcellen, met een omvang van meer dan 1 biljoen Amerikaanse dollar per jaar. Die omvang is vergelijkbaar met de huidige oliemarkt.
Bron: Solarmagazine.nl, 14 oktober 2021

Schrijf u gratis in op onze nieuwsbrief